Hạ về, tiếng ve ngân nga rả rích, phố nhỏ của tôi lại tim tím màu hoa bằng lăng. Gió lên lay động, bằng lăng thướt tha, diễm kiều mặn mà quyến rũ.
Tử thuở ấu thơ tôi đã được nghe mẹ kể: Ngày xửa ngày xưa, trên thiên đình, Ngọc Hoàng có mười hai cô công chúa xinh đẹp, mỗi người một vẻ, được Ngọc Hoàng thương mến, luôn dành những gì tốt đẹp nhất cho các con của mình. Một ngày kia, Ngọc Hoàng cho gọi mười hai cô công chúa lại và ban cho một đặc ân là sẽ cho các con làm nữ hoàng của các loài hoa dưới trần. Cả mười một cô, mỗi cô đều đã chọn được cho mình một loài hoa, cô thì chọn hoa hồng, cô thì hoa cúc, hoa lan… duy chỉ có cô út là phân vân mãi không chọn được loài hoa nào. Đến khi Ngọc Hoàng lên tiếng hỏi, cô mới thưa rằng: “Thưa phụ hoàng, từ nhỏ đến giờ con rất thích màu tím thơ ngây nên mong phụ hoàng hãy cho con làm nữ hoàng của loài hoa mang màu tím ấy!”. Ngọc Hoàng suy nghĩ rất lâu rồi mới quyết định cho nàng công chúa bé bỏng của mình làm nữ hoàng loài hoa bằng lăng. Cùng thời điểm đó, ở dương gian có chàng thư sinh nghèo thích vẻ đẹp giản dị, dịu dàng của hoa bằng lăng nên đã mang cây bằng lăng về nhà trồng để ngày nào cũng được ngắm. Mỗi năm vào mùa hoa nở, chàng thư sinh ngày càng đắm say màu tím quyến rũ và dần dần đem lòng yêu loài hoa ấy. Nàng công chúa út vì say mê tài văn thơ của chàng thư sinh liền xin phụ hoàng cho mình được xuống trần gian kết tóc se duyên với chàng. Nhưng Ngọc Hoàng phản đối quyết liệt. Nàng công chúa út trở nên u buồn, suy tư, nhớ nhung. Bao nhiêu người trên thiên đình đến hỏi xin cưới nàng đều từ chối. Loài hoa bằng lăng ngày càng phai nhạt màu tím. Chàng thư sinh thì vẫn một lòng si tình loài hoa ấy. Vậy nên, từ đó nhân gian gọi hoa bằng lăng là loài hoa chung thủy, màu tím của hoa tượng trưng cho mối tình đầu thơ ngây của tuổi học trò.
Phố vắng, một thiếu nữ mặc chiếc áo màu bằng lăng tim tím qua ngõ nhà tôi. Nàng kéo nghiêng vành nón, giả bộ vô tình làm rớt cánh bằng lăng. Tôi rón rén lượm hoa gói vào chiếc khăn, cất cẩn thận trong áo gối đợi chờ... Đêm nay nơi biên ải, nghe tiếng sóng biển vọng về, tôi bỗng nôn nao nhớ hôm nào em vuốt ve cánh bằng lăng tím nở. Hai đứa đi bên nhau nàng chỉ biết nhìn tôi e thẹn, tôi nhút nhát quá không dám nói với em dù chỉ một lời. Len lén nhìn em, tôi bắt gặp em cười. Hàm răng trắng muốt, mắt thẫn thờ chầm chậm ngó hoa bằng lăng. Tôi thì thầm: “Bằng lăng đẹp lắm bằng lăng ơi”. Em cười bẽn lẽn và cúi đầu im lặng, Trong vành nón che nghiêng đôi má bỗng ửng hồng, xinh thật là xinh. Những ngày giặc dã tràn qua phố nhỏ chúng mình. Hè phố bị giầy đinh quân thù dẫm nát. Mẹ già gánh con rời bỏ phố vượt sông Hồng ra vùng tự do chạy giặc. Bóng mẹ liêu xiêu dưới hàng cây bằng lăng cuối phố. Căm thù quân giặc, tôi xung phong vào bộ đội quyết đứng lên để bảo vệ quê hương. Đêm hành quân dưới vành trăng sáng, nhớ phố nhỏ tim tím bằng lăng. Ngoài đảo xa biển động, những hôm đứng ôm súng giữ gìn biển đảo quê hương, tôi lại chạnh lòng nhớ đến mùa hoa bằng lăng tím vào chiều đầu hạ ấy. Em tiễn tôi lên đường ra nơi biển cả. Bên tai tôi thì thầm tiếng em: “Trường Sa ơi!... Trường Sa ơi! Có nhớ nơi quê nhà thủy chung vì một màu hoa tím bằng lăng....”. Rồi một ngày tôi trở lại phố xưa, lòng rộn rã niềm vui chiến thắng. Vương vấn làm sao mái tóc em vẫn cài màu hoa tím bằng lăng. Em biết tình đôi ta không thể cách ngăn, dẫu ta chưa nói với nhau những lời nhắn gửi. Em ơi, lửa tình yêu ta đã cháy ngời trong ánh mắt. Trải qua biết bao nhiêu tháng đợi năm chờ, trải qua bao cảnh nắng mưa, qua đạn bom và chết chóc, nhưng bằng lăng nơi phố nhỏ vẫn hiên ngang khoe sắc tím rực đất Hà Thành.
Hôm nay đi giữa Hà Thành ồn ã, trên đường Cổ Ngư xưa “chầm chậm bước ta về” tôi bất chợt thấy những cây bằng lăng nở tím một trời thương nhớ lung linh soi bóng hồ Tây. Ôi! Vẻ đẹp màu hoa sao quyến rũ đến nao lòng.